Ragnild Zonneveld is onderwijsadviseur hoogbegaafdheid en pedagogisch coach. Ze begeleidt scholen, kinderopvangorganisaties, kindcentra, ouders en kinderen op het gebied van hoogbegaafdheid en ontwikkelingsvoorsprong. Daarnaast is ze, als jonge kind specialist, gespecialiseerd in de brede ontwikkeling van het jonge kind.  In haar blogs neemt ze je mee in de kenmerken van hoogbegaafde kinderen. Wil je na het lezen van haar blog meer weten of heb je belangstelling om met onze cursussen te leren over hoogbegaafdheid bij kinderen? Neem dan contact op met Ragnild.

Laarzen

Dikke tranen huilt Jonas. Met diepe uithalen, die uit zijn tenen lijken te komen. Zijn “Mamááááá’s” gaan door merg en been. Ontroostbaar. Alsof er iets verschrikkelijks is gebeurd.

Jonas treedt de wereld met de nodige voorzichtigheid tegemoet. Afwachtend. Eerst maar eens kijken wat er allemaal gebeurt. Hoe het er uit ziet. Wie er allemaal zijn. Wat er van hem wordt verwacht. Hij zoekt daarbij de steun van volwassenen. Zijn ouders, maar ook van ons, zijn juffen. Hij vindt het ingewikkeld als de dag anders loopt dan hij had verwacht: vaste routines geven hem rust. Hij vraagt constant om bevestiging.

“Gaan we nu naar buiten, juf?”
“We gaan nu naar buiten, hè?”
“Gaan we nu echt naar buiten, juf?”

Soms raken we geïrriteerd. “Já, Jonas, we gaan zo naar buiten. Dat zei ik net ook al hè?” Maar meestal lukt het ons om hem rustig antwoord te geven, desnoods twintig keer.

Als Jonas van slag is, is hij intens van slag. Als hij verdrietig is, is hij intens verdrietig. En nu is hij intens overstuur. Van top tot teen: zijn hele lijf en zijn hoofd verkrampt. Er is geen ruimte meer voor contact. Inmiddels weten we, dat het even duurt voordat Jonas weer zo ver is dat hij een gesprek kan voeren. In de emotie en de kramp van het moment heeft dat geen zin. Ik neem Jonas op schoot en wieg hem heen en weer met een sussend geluid. Heel, heel langzaam neemt het huilen af. Begint zijn lijf te ontspannen. Lijkt er wat ruimte te komen in zijn hoofd.

Terwijl de andere kinderen om ons heen spelen in de plassen, begint Jonas weer voorzichtig om zich heen te kijken. Gelach en plezier klinkt om ons heen: niets leukers dan in de plassen te springen met de regenpakken en laarzen aan. Zijn mond vertrekt nog zenuwachtig, de grens tussen rust en opnieuw is nog dun.

“Wil jij niet lekker met je laarzen door de plassen?” vraag ik, terwijl ik zijn haar uit zijn natte gezicht strijk. Jonas begint weer te snikken. “O nee hè, verkeerde openingszin,” denk ik. Ik zit al tien minuten met Jonas op een nat bankje, en ik wil eigenlijk dat hij nog even lekker gaat spelen. Maar blijkbaar is het nog niet zo ver. Ik zoek naar een haakje. Wat maakt dat Jonas zo overstuur is geraakt? Op welk moment is het begonnen?  “Komt het door je laarzen?” vraag ik. En daar is de huilende bevestiging.

Als we buiten gaan spelen bij nat weer krijgen alle kinderen regenpakken en laarzen aan. Als  kinderen zelf geen laarzen bij zich hebben, krijgen ze een paar van ons aan. De meeste jonge kinderen denken daar verder niet over na. Ze leven in het hier en nu: de laarzen zijn aan en we gaan naar buiten.

Kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong denken soms veel meer stappen vooruit en beleven de wereld vaak intenser. Jonas is een hypergevoelig mannetje. Schoenen kopen is een drama, sokken die niet lekker zitten ook. En laarzen, die niet van jezelf zijn: dat is onoverkomelijk. Ze waren iets te groot, en daardoor zat zijn sok niet lekker, maar het liep ook gek, bij iedere stap schokten de laarzen iets naar voren. En hij vond ze niet mooi, en bovendien roken ze niet lekker. Maar dat durfde hij niet te zeggen, omdat hij bang was dat wij ze wel mooi vonden en hij ons daarmee een vervelend gevoel zou geven. “Hier, een paar mooie laarzen voor jou” had ik gezegd. Dus ik vond ze wel mooi, ze waren nu van hem, en hij wilde mij niet teleurstellen. En kreeg hij dan straks wel zijn eigen schoenen terug? Wat zou daarmee gebeuren? Die werden toch niet weggegooid? Wat zou mama daarvan vinden? Ze had toch al gemopperd omdat het zo lastig schoenen kopen was met hem.

De wereld kan erg ingewikkeld zijn als je intens denkt en voelt. We zien dat kinderen dan overspoeld kunnen raken door al die gedachten en gevoelens. Ze kunnen ver doordenken, maar ze kunnen dat nog niet altijd relativeren, waardoor ze angstig kunnen worden. We zien ook dat ze veel emoties en signalen oppikken en dat gevoelens soms ook intens geuit worden. Om grip te krijgen op dat snelle hoofd en die intensiteit vragen ze veel bevestiging en routine van de mensen om hun heen. Door kinderen als Jonas uitleg, bevestiging en structuur te geven, helpen we ze omgaan met de complexiteit van hun wereld. Eigenlijk zij wij hun externe regulatie.

Ik kon Jonas geruststellen: straks mocht hij gewoon zijn eigen schoenen weer aan. En dan konden we samen vragen of mama de volgende keer laarzen mee wilde geven naar school. Jonas gleed van mijn schoot. “Mag ik nog even spelen?” Wachtend op de bevestiging. “Ja hoor, jij mag nog even spelen.” En daar ging hij. Dwars door de plas.