De kracht van Kansrijke Combinatiegroepen

Veel scholen zijn, door een teruglopend leerlingaantal, genoodzaakt te werken in combinatiegroepen. Deze scholen worden geconfronteerd met organisatorische en onderwijsinhoudelijke vraagstukken, waarvoor leerkrachten vaak hun eigen oplossingen bedenken. De vraag: ‘Kan het handiger, effectiever en kwalitatief (nog) beter?’ wordt vaak aan ons gesteld. Werkt jouw school met combinatiegroepen of gaat dat binnenkort gebeuren? Dan ken je de knelpunten of wil je hierop op tijd anticiperen.

Leerjaren combineren

Wanneer je bijvoorbeeld drie leerjaren combineert en je wilt drie instructieniveaus per leerjaar handhaven, dan is voor ieder instructiegroepje maar een fractie van de gewenste instructietijd beschikbaar. Dat betekent dat een kind het overgrote deel van de tijd zelfstandig aan het werk is. Dit is niet wenselijk. Ook onderwijskundig niet.

Voor het uitvoeren van didactische principes als actief voorkennis ophalen, begeleid inoefenen en reflectie is geen of nauwelijks tijd. Wat overblijft is doel benoemen, een korte presentatie, even voordoen, en dan zelfstandig verwerken. Hierdoor ontstaat een onderwijsleersituatie waarin met name het korte termijngeheugen wordt aangesproken. Interactie is een voorwaarde voor het opslaan van kennis in het lange termijngeheugen en duurzame opbrengsten.

Hoe kan het concept Kansrijke Combinatiegroepen helpen?

Het concept Kansrijke Combinatie Groepen helpt leerkrachten om, vanuit leerlijnen en sturend op (tussen)doelen,  jaargroepen en vakken effectief met elkaar te verbinden in kwalitatief goede instructies. Spelling voor groep 4 en 5, begrijpend lezen voor groep 6, 7 en 8, rekenen in groep 6 en 7, wereldoriëntatie en woordenschat, de mogelijkheden zijn legio. Wanneer leerkrachten leren om jaargroepen en vakken in instructies te verbinden, pakken ze de regie terug en leren ze de methode los te laten en verdiepen ze zich nog meer in vakspecifieke didactiek. Dit vraagt inzet en inspanning, een professionele, open houding en een sterke wens tot verandering en ontwikkeling. Het mes snijdt aan twee kanten: de leerling én de leerkracht profiteren van de nieuwe onderwijssituatie.

Hoe zorg je er nou voor dat je alles doet wat je moet doen en tijd over houdt om te genieten; van je vak, van je passie, van je leerlingen!?

Eerlijk en eigen

Je hebt een combinatiegroep en je voelt je overbelast. Het opbrengstgericht werken vraagt veel tijd en energie. Je bent druk met groepsplannen en vraagt je regelmatig af welk doel ze eigenlijk dienen. Je hebt er meer werk van dan profijt. Je wilt natuurlijk planmatig werken, maar in de praktijk kom je niet toe aan alles wat je gepland had en dat geeft je bij tijden een rotgevoel en veel stress. Hoe zorg je er nou voor dat je alles doet wat je moet doen en tijd over houdt om te genieten; van je vak, van je passie, van je leerlingen!?

Het traject Kansrijke Combinatiegroepen wijst je een nieuwe weg. Een weg die niet geplaveid is. Het vraagt iets van je. Het vraagt je de methodes op een andere manier te gebruiken, je te verdiepen in vakspecifieke didactiek, je te verdiepen in de leerlijn, goede analyses te maken, leerlingen van en met elkaar te laten leren en het vraagt je los te laten. Als je een beetje eigenwijs bent, vertrouwt op je professionaliteit en niet bang bent om fouten te maken zijn er zoveel kansen om van die combinatiegroep één klas te maken. Een klas vol verschillende kinderen die allemaal hun eigen specifieke onderwijsbehoeften hebben, die allemaal aandacht nodig hebben en die allemaal willen leren met plezier.

De kracht van het team

Dat kan je niet alleen. Dat doe je met je team. Je kiest samen voor een nieuwe weg. Je duikt in de leerlijnen en ziet hoe deze concentrisch verbonden zijn. Je kent het IGDI-model en leert hoe je door een gedifferentieerde vraagstelling alle kinderen tegelijk dezelfde strategie kunt aanleren. Immers: tellen over het tiental is hetzelfde als over het duizendtal en de lange klinker aan het einde van een klankstuk komt voor in het woord ‘ramen’ maar ook in het woord ‘beramen’.

En de leerlingen in groep 7 die nog steeds moeite hebben met het vermenigvuldigen van breuken profiteren van een instructie (door de methode bedoeld voor groep 6) in ‘Wat is een breuk?”. Door handig om te gaan met de verschillende fases van het instructiemodel kan je leerstofinhouden op verschillende manieren aan bod laten komen voor verschillende jaargroepen in dezelfde instructie. Wat voor de één instructie is, is voor de ander belangrijke voorkennis. En het mooie is; je doet het allemaal samen want je beschikt over een repertoire aan coöperatieve werkvormen die je hebt leren inzetten. Er zijn legio kansen en mogelijkheden, maar het vraagt wat van je: Lef, kennis, zelfvertrouwen en passie! Vier eigenschappen van leerkrachten die je elke leerling gunt!

De werkdruk in het onderwijs is groot. Maar wat als je die werkdruk kunt ombuigen naar werkkracht? Verbinden van jaargroepen en vakken is een uitdaging omdat je uit je ‘oude patronen’ moet breken, maar je versterkt je professionaliteit, je kennis en je vaardigheden en dat komt uiteindelijk ten goede aan je leerlingen. En daar deed je het toch voor?

Kansrijke Combinatiegroepen bij jou op school?

Kansrijke Combinatiegroepen is een traject op maat. Wanneer scholen geïnteresseerd zijn in het onderwijsconcept organiseert Cedin een informatiebijeenkomst op de school. Hiermee krijgt het team de gelegenheid kennis te maken met het concept en de kans om te beoordelen of het aansluit bij de door hun gewenste situatie. Neem voor meer informatie hierover contact op met Leone Schieving.