De overgang van groep 2 naar 3: het kan en moet echt anders!

Je bent hier: Home / Over Cedin / Nieuws en achtergrond / Een prachtige tijdelijke baan

Achtergrond

De overgang van groep 2 naar 3: het kan en moet echt anders!

Hoe kan het dat er zo’n groot gat zit tussen groep 2 en 3? Kinderen in deze groepen verschillen namelijk niet zoveel van elkaar. Ze leren door te spelen. Spel is immers de leidende activiteit voor jonge kinderen tot en met een jaar of 7. Toch lukt het ons niet om de doorstroom vloeiend te laten verlopen. Wat kan je hier als leerkracht aan doen?

 

Hoe het vaak gaat

Dat het in de kleutergroepen anders gaat dan in de rest van de school vinden we logisch, want kleuters moeten kunnen spelen. In kleutergroepen is het daarom gebruikelijk om een groot deel van de dag bezig te zijn met spel in verschillende hoeken. Dat het spel de leidende activiteit is geldt ook voor kinderen in groep 3 (en 4!), maar toch brengen zij veel tijd zittend achter hun tafel door. Logisch dat dit voor de meeste kinderen niet goed aansluit, met demotivatie ten gevolg.

En hoe lastig is het voor een leerkracht in groep 3 om te merken dat het niet past; het anders te willen doen, maar ondertussen de druk te voelen van de methode en dan met name de resultaten die daarmee gehaald moeten worden.

Als reactie hierop laten we kinderen in groep 2 die moeite hebben met langere tijd concentreren en waarbij de werkhouding nog te wensen over laat, nog een jaartje doorkleuteren. Hiermee komt het voor dat kinderen die groep 3 cognitief prima aan kunnen, op basis van hun behoefte aan spel en beweging nog een jaar in groep 2 blijven zitten.

Een andere manier om het gat tussen 2 en 3 wat te dichten is het aanbieden van schoolse taken aan  leerlingen aan het eind van groep 2. Op deze manier kunnen kinderen oefenen met en wennen aan de schoolse aanpak.

Zijn dit de oplossingen? Laten we de kinderen zich aanpassen aan ons systeem of moet het eigenlijk andersom zijn?

 

We sluiten niet aan bij wat kinderen al kunnen

Kinderen in groep 2 werken o.a. spelenderwijs en thematisch (betekenisvol en samenhangend) aan het fonologisch bewustzijn. Ze kunnen o.a. rijmen, hakken en plakken en kennen minstens 15 letters voor ze naar groep 3 gaan. Ze hebben geoefend met zelfstandig werken en plannen d.m.v. het planbord, hoekenwerk en opdrachten. Maar op het moment dat deze kinderen in groep 3 komen, wordt de methode voor aanvankelijk lezen meestal vanaf het begin gevolgd. Zelfstandigheid van de kinderen is vaak nog ver te zoeken en met de opgedane letterkennis wordt nauwelijks meer geoefend.

Er is hier geen sprake van een mooie doorgaande lijn. Veel leerkrachten ervaren dit ook, maar zien geen mogelijkheid om dit te veranderen, omdat de methode op de voet gevolgd moet worden. De methodes bieden mogelijkheden om te differentiëren, maar vaak ontbreekt het aan een passend aanbod. Denk bijvoorbeeld aan een leerling die alle letters kent, maar nog traag volgens de elementaire leeshandeling leest. Daarnaast is de betekenisvolle context er wel, maar is dit in vergelijking met de thema’s in groep 2 niet heel uitgebreid, waardoor er prachtige ontwikkelkansen blijven liggen.

 

Waarom zetten bedachte oplossingen geen zoden aan de dijk?

Gelukkig wordt er wel gezocht naar oplossingen, omdat we het erover eens zijn dat de doorgaande lijn van groep 2 naar 3 veel beter kan. Maar vaak zetten de bedachte oplossingen weinig zoden aan de dijk. Een spelmoment inlassen om even met Lego te bouwen of te kleien is mooi, maar het is een druppel op een gloeiende plaat. Het werken in circuitjes is een stap in de goede richting, maar niet genoeg. Evenals één dag in de week bewegend leren. Lekker buiten bezig zijn met rekenen en taal. Het is al veel beter en kinderen worden hier echt blij van, maar het is nog steeds geen spel. Spel is een vrije keuze van kinderen, ze zijn erbij betrokken en hebben plezier. Kinderen beogen niets speciaals met hun spel. Ze spelen gewoon. Op het moment dat je een opdracht oplegt is het geen spel meer.

 

Hoe kan het anders?

Sluit aan bij de onderwijsbehoefte van jonge kinderen. Leren door spel met veel ruimte om te bewegen en al je zintuigen (multi-sensoriële aanpak) daarbij te gebruiken. Het aanbod in groep 2 kan bovendien steviger. Spelenderwijs kunnen kinderen enorm gestimuleerd worden om lezers en schrijvers te worden. Je komt er niet alleen door kinderen te laten spelen in rijke hoeken. Doelgericht werken waarbij jouw input en houding als leerkracht cruciaal zijn. Je kunt kinderen een heleboel leren op een doelgerichte manier, zónder het spel om zeep te helpen. Zo krijgen mogelijke risicoleerlingen een voorschot benadering en wordt de sterke leerling uitgedaagd.

De manier van werken in de kleutergroepen zouden we moeten doortrekken naar groep 3 (en 4). Hierbij kan je je methodes prima blijven gebruiken, alleen op een andere manier. Een groot deel van de methode is bezigheidstherapie en dus niet noodzakelijk voor het worden van een goede lezer en schrijver, maar welk deel dan? Wat doe je wel en wat doe je anders of misschien wel helemaal niet? Als je al gaat freewheelen moet je wel de juiste antwoorden hebben op deze vragen, want anders zouden de opbrengsten wel eens kunnen tegenvallen.

Het anders gaan aanpakken is iets waar veel leerkrachten naar op zoek zijn. Vaak is het een behoorlijke puzzel om het wiel uit te vinden. Hoe zorg je dat de kinderen de gestelde doelen halen? Hoe zorg je dat je grip houdt en overzicht? Hoe zorg je dat het anders organiseren niet heel veel tijd gaat kosten?

 

OA2SE

Ons aanbod OA²SE: Mooi, weer spelen! (spel) voor groep 1 t/m 4 geeft antwoord op deze vragen. Deze werkwijzen zijn ontwikkeld in de praktijk en niet vanachter een bureau. We weten dat het werkt! Er wordt een brug geslagen van groep 2 naar groep 3, door het onderwijs in deze groep zo vorm te geven dat het past bij de onderwijsbehoeften van kinderen. Het is ambitieus en aantrekkelijk. Het is een aanbod met samenhang en eigenaarschap voor zowel kinderen als leerkrachten (eindelijk weer dat doen waarom je ooit leerkracht bent geworden). Hiermee kun je nog beter aansluiten bij verschillen tussen kinderen en de opbrengsten verhogen. Geen gestress, maar rust en ontwikkeling, net als in een oase. Samen genieten.

En het allerbelangrijkste: betrokken kinderen die de wereld spelenderwijs ontdekken en ondertussen met veel plezier echte lezers en schrijvers worden.

Neem contact op

Heb je vragen over de dienstverlening van Cedin? Stuur ons een bericht en we nemen zo spoedig mogelijk contact met je op.

Start met typen en druk op enter om te zoeken..