Hoe kom je écht in gesprek met kinderen?

Kinderen die zich veilig, geborgd, gehoord en gezien voelen, staan open om te leren. Dit is de kern van het onderwijs. Als de cognitieve luiken dicht zitten omdat het bijvoorbeeld thuis niet veilig is, kan een kind op school niet tot leren komen. Staan deze luiken wel open, maar heeft een kind geen klik met de leerkracht, dan voelt hij of zij zich niet gehoord en komt dit kind ook moeilijk tot leren.
Met kindgesprekken werk je aan die belangrijke relatie met jouw leerlingen. Door één op één met elkaar in gesprek te zijn, voelt een kind dat hij exclusief aandacht van juf of meester heeft. In kindgesprekken leer jij als leerkracht te luisteren, aannames los te laten en met een paar mooie open vragen het kind uit te nodigen om te vertellen.

Mirjam Oosterman is onderwijsadviseur, orthopedagoog-generalist en GZ-psycholoog bij Cedin en geeft trainingen over kindgesprekken in teams en bovenschools aan leerkrachten in het basisonderwijs en docenten in het
praktijkonderwijs. Mirjam: “Weten wat er speelt bij jouw leerlingen en een vertrouwensband opbouwen zodat je kunt helpen om leerlingen te laten ontwikkelen. Dat is waarvoor je leerkracht bent geworden. Alle kinderen hebben hun krachten en kwetsbaarheden. Alleen door effectieve vragen te stellen en te leren luisteren kom je erachter wat een kind nodig heeft. Daar is veel winst te behalen. Wanneer vraag jij je publiek of de voorstelling goed is?”

Glimmertjes in de ogen
‘Vertel eens, wat heb je van mij nodig? Wat kan ik voor je doen?’ Twee vragen waar je een heel mooi gesprek door kunt krijgen. Bij kindgesprekken is het belangrijk om goed af te stemmen op het niveau van het kind. ‘Waar wil je meer van?’, vraag je niet aan een kleuter. Je moet dan eerder denken aan: ‘Ik zag dat je met de Duplo een kasteel bouwde, waar ben je trots op? Of wat zou je de andere kinderen willen vertellen over je bouwwerk? Hoe zou je het vinden
om dat aan iemand anders te leren?’ Er zijn ook kinderen die geen antwoord op open vragen hebben. Zeker niet als het te grote open vragen zijn, zoals: ‘Wat is je doel?’ Dan werkt meerkeuze juist heel goed en vraag je: welke past het beste bij jou? Het belangrijkste is dat jij leert van je kinderen hoe je iets anders kunt doen waardoor het voor deze leerling fijner wordt. Dat kunnen hele kleine aanpassingen zijn. Waar het om gaat is dat je op een gegeven moment de glimmertjes in de ogen van je leerling ziet. ‘Wat fijn, juf weet wat ik nodig
heb en luistert naar mij!’

Aan de slag
Je kunt op allerlei manieren invulling geven aan kindgesprekken. Hoe je dit ook gaat doen, het moet passen binnen jouw school. Daarom is het belangrijk om van te voren goed na te denken wat het moet opleveren. Je kunt kindgesprekken volledig richten op het welbevinden van leerlingen of gebruiken om vakinhoudelijk erachter te komen wat een leerling nodig heeft en hoe jij daarin kunt ondersteunen.

Wil jij met kindgesprekken bijvoorbeeld eigenaarschap opnieuw vormgeven? Hou er dan rekening mee dat jullie hier tijd voor maken. Van groep 1 t/m 8, elk schooljaar weer. Er zijn allerlei oplossingen te bedenken om ruimte te creëren voor deze gesprekken. Denk bijvoorbeeld aan een rooster in de middagpauze of tijdens corvee waar elke keer één kind 10 minuten eerder de klas in komt voor een gesprek. Of gebruik de tijd die er is op het moment dat een vakleerkracht jouw klas les geeft. Zodat jij een collega vervangt die de handen vrij heeft voor kindgesprekken. Zie je de meerwaarde van kindgesprekken, dan volgt de oplossing voor tijd vanzelf.

De kern van goede kindgesprekken: leren luisteren
In onze korte en praktische training ‘Kind-leergesprekken voeren in de klas’ krijg je effectieve en bruikbare handvatten om direct aan de slag te gaan met leergesprekken. Je gaat ontdekken welke gesprekken in jouw klas, met jouw leerlingen nodig zijn en hoe je daar invulling aan kunt geven. Je krijgt praktische tools en leert hoe je moet luisteren naar je leerlingen. Met
kindgesprekken leer jij als leerkracht namelijk van de kinderen. In het gesprek zoek je aansluiting bij hen. Je bent dus volledige gefocust op deze manier van luisteren:

– Ik luister naar je en leer van je. Hierdoor verander ik zelf –