Op weg naar het anders organiseren van je onderwijs.

Wat moet acht jaar basisonderwijs op onze school een kind opleveren? Deze vraag houdt steeds meer scholen bezig. Bijvoorbeeld omdat ze ervan overtuigd zijn, door het onderwijs anders in te richten, de kinderen beter te kunnen voorbereiden op het vervolgonderwijs, de arbeidsmarkt en de samenleving. Of omdat de school zich graag wil onderscheiden ten opzichte van andere scholen in de omgeving. Misschien verwachten ze door het onderwijs anders in te richten het rendement van leerkrachten te verhogen. Of zijn ze aan het zoeken naar manieren om de kwaliteit te waarborgen ondanks een teruglopend leerlingaantal of juist een oplopend leerlingaantal door bijvoorbeeld een fusie. Hoe dan ook, deze scholen hebben allemaal één ding gemeenschappelijk: ze willen samen de toekomst pedagogisch en onderwijskundig vormgeven.

Het anders organiseren van je onderwijs is een proces dat je als schoolteam samen doorloopt. Het  zorgt ervoor dat je met elkaar één school wordt met betrokken mensen. Je bent samen verantwoordelijk voor de toekomst van de kinderen en gezamenlijk stel je vast op welke manier je daar als school aan gaat bijdragen. Het proces naar het anders organiseren van je onderwijs raakt iets in mensen. Het zorgt voor professionaliteit, er ontstaat creativiteit en het levert mooie gesprekken op. Door het onderwijs anders te organiseren kun je vervolgens veel meer het kind centraal stellen, zodat kinderen meer uitgedaagd en betrokken worden bij het onderwijs en bij hun eigen ontwikkeling.

Alles kan

Er is geen blauwdruk hoe je het onderwijs binnen wettelijke kaders anders kunt organiseren. Dat betekent dat er veel mogelijkheden zijn en variatie is. Er zijn scholen die het roer volledig omgooien. Maar je kunt ook klein beginnen door een deelonderwerp te pakken. Denk bijvoorbeeld aan het werken met leerpleinen, formatief evalueren of vormen van co-teaching implementeren. Sommige scholen combineren verschillende aspecten van anders organiseren met elkaar en maken hier een eigen concept van. Kortom: alles kan! Zolang er een gedegen heldere schoolvisie is. Dat is namelijk altijd het uitgangspunt en de schakel tussen de onderdelen van het curriculum.

Kwalitatief goed onderwijs, dat blijft

Je geeft gewoon je rekenles, je geeft gewoon je taalles. Maar doordat je samen de verantwoordelijkheden deelt voor de ontwikkeling van alle kinderen, ontstaat er meer gelegenheid om gericht met de individuele leerling aan de slag te gaan. Veel scholen kiezen voor groepsdoorbrekend werken. Hiermee wordt het samenwerken tussen zowel leerkrachten als leerlingen gestimuleerd. Je komt hiermee tegemoet aan ieders talent. Scholen kiezen voor horizontale, verticale of gecombineerde groepen. Geen vaste groep in klaslokalen meer, maar  variabele (instructie)groepen. Vanuit de basisgroep, gaat de leerling naar een instructie passend bij zijn of haar onderwijsbehoeften. Vervolgens werkt de leerling de lesstof uit op bijvoorbeeld het leerplein. Leerlingen werken zo op eigen niveau binnen niveaugroepen, waardoor je beter kunt differentiëren en kunt aansluiten op verschillen tussen leerlingen. Een kleuter uit groep 2 vindt het heerlijk om zich op te trekken aan een leerling uit groep 4. En andersom, een leerling uit groep 4 die moeite heeft met rekenen, is nu ook ergens het beste in.

Doordat er minder harde grenzen zijn in de ontwikkeling van kinderen, ontstaat er ruimte voor doorgaande leerlijnen en voor diversiteit in deze leerlijnen. Gezamenlijk leren met de leerlijn van de kinderen als uitgangspunt, krijgt zo een hele andere dimensie.

Eigenaarschap en differentiëren zijn ook onderwerpen waar veel scholen invulling aan willen geven. Een voorbeeld hiervan is het gebruik maken van een doelenmuur. Kleuters zijn bijvoorbeeld in de rekenlessen met tellen bezig. Op de doelenmuur hangt hoe ver ze al kunnen tellen: tot 10, 15 of 20. Je oefent dit en de kleuters hangen zelf hun naam met een knijper bij hoe ver ze al zijn. Dat is dat stukje eigenaarschap. Voor de leerlingen is duidelijke te zien welke groei ze maken, dat werkt motiverend en ze krijgen zo grip op hun eigen leren. In de bovenbouw kun je op dezelfde manier werken met de weektaken en kind-coachgesprekken. Leerlingen leren bewuste keuzes te maken voor hun eigen leren en de leeromgeving: hoe en waar leer ik het beste?

Maak tijd voor anders organiseren!

Wil jij je onderwijs anders organiseren? Dat heeft tijd nodig. Het begint met een goede voorbereiding: zijn we tevreden over ons onderwijs? Waar lopen we tegenaan? Bieden wij als school onderwijs waarmee kinderen zich later kunnen redden in de maatschappij? Ook leren van andere scholen is een mogelijkheid. Anders organiseren is een proces van constante ontwikkeling en bijsturing. Dat verwachten we van onze leerlingen. En dat mogen onze leerlingen ook van ons verwachten.

Deze verandering heeft tijd nodig en vraagt veel van een team en de schoolleiding. Het is belangrijk niet alleen aandacht te besteden aan de beoogde verandering, maar ook oog te hebben voor de medewerkers die deze verandering moeten uitvoeren. Ieder individu in het team moet de ruimte krijgen om binnen gestelde kaders op zijn of haar eigen tempo te ontwikkelen. De ene leerkracht heeft meer tijd nodig om zich iets eigen te maken dan de ander. Het advies is: maak kleine stappen, kies en loop samen de route  en vier behaalde mijlpalen met elkaar. Cedin ondersteunt scholen met de juiste en praktische begeleiding op weg naar anders organiseren.

 

Meer weten? Bekijk ons aanbod anders organiseren.