Achtergrond

Opbrengstgericht werken 2.0

Halverwege het schooljaar heb je de resultaten van de leerlingen op de toets begrijpend lezen binnen. Je bestudeert ze en ziet, tot je grote schrik, dat de resultaten in een vrije val geraakt zijn ten opzichte van vorige toetsen. Bovendien komen ze totaal niet overeen met het beeld dat de klas vertoont bij andere vakken.

In een dergelijk geval is het nodig om opbrengstgericht te gaan werken. Opbrengstgericht werken is namelijk uitermate geschikt om de resultaten van de klas of de school te verbeteren door naar de kwaliteit van het onderwijs te kijken.

Hoe pak je dit aan met formatief werken?

Bij opbrengstgericht werken zet je de formatieve cyclus in om de opbrengsten van je groep te verhogen. Bij elke stap uit de cyclus stel je jezelf vragen en daar handel je naar.

Naar aanleiding van de situatie die hierboven geschetst is, zal je je dus moeten afvragen wat je verwacht van de klas. Gezien het onderwijs dat je biedt, wat zijn dan realistische scores? Zodra je voor jezelf in beeld hebt wat voor resultaten je verwacht van je groep, ga je reflecteren op het onderwijs dat je biedt. Het is goed om kritisch te kijken waar jij als leerkracht winst kan boeken. Komen de verschillende leesstrategieën wel voldoende aan bod? Gebruiken de leerlingen de strategieën wel voldoende? En hoe zit het met de voorwaardelijke vaardigheden, zoals woordenschat en technisch lezen? Wellicht geven de toetsscores op deze gebieden al aan waar het probleem ligt.

Experimenteren

Als je in kaart hebt gebracht waar mogelijke verbeterpunten liggen, ga je gestructureerd experimenteren. Mocht bijvoorbeeld blijken dat de leerlingen de leesstrategieën onvoldoende toepassen bij het lezen, dan kun je proberen om de strategieën in te zetten bij andere vakken, zoals aardrijkskunde of geschiedenis. Vervolgens evalueer je of je tevreden bent over de aanpassingen en hoe de leerlingen dit hebben ervaren. De toetsresultaten zijn een laatste check om te bepalen of de aanpassingen het gewenste effect hebben gehad op de leerlingen: zijn deze omhoog gegaan? Soms is het nodig om meerdere aanpassingen door te voeren in je onderwijs, voordat je resultaten boekt. Vergeet dan niet: door te experimenteren kom je tot leren!