Stefan van der Worp is onderwijsadviseur bij Cedin. Hij begeleidt scholen op het gebied van Anders Organiseren, EDI en Kansrijke Combinatiegroepen. In korte artikelen neemt hij je mee in onderwerpen die hij in zijn werk tegenkomt en geeft hij jou praktische handvatten. Wil je na het lezen meer weten of heb je belangstelling om te sparren? Neem dan contact op met Stefan.

Wanneer werken met wisbordjes

Zet jij ze handig in?

Wisbordjes zijn bijna niet meer weg te denken in de klas. Het is een eenvoudig instrument om in één oogopslag te controleren of leerlingen een opdracht goed hebben gemaakt. Maar kan jij met de inzet van wisbordjes nog terughalen wat er mis ging?  

De verloren som… (1)

Om negen uur stipt begint Juf Laura aan haar rekeninstructie met groep 7. Het gelijknamig maken van breuken staat voor vandaag als nieuw doel op de planning. De wisbordjes worden intensief gebruikt tijdens de volledige les. Leerlingen maken en wissen de ene na de andere som op het (niet meer zo) witte vak. Na een voor Laura’s gevoel geslaagde instructie stelt ze haar ultieme controlevraag: “8, 9, 10… Laat maar zien!” Oef, toch acht kinderen die de opdracht niet goed hebben gemaakt….

Terug naar de bedoeling

Wisbordjes activeren alle kinderen! Het geeft jou als leerkracht de mogelijkheid een antwoord, maar ook een berekening, procedure of denkwijze te controleren. In bovenstaand praktijkvoorbeeld heeft Laura in één oogopslag haar uitvallers in beeld. Ze kan bepalen welke kinderen zelfstandig aan het werk kunnen met de verwerking én welke leerlingen bij haar aan de instructietafel komen zitten voor de verlengde instructie.

De verloren som… (2)

Eenmaal aangekomen bij de instructietafel blikt Laura terug op de opgaven die tijdens de les gemaakt zijn. “Wat had jij net bij deze som Aron?” Aron kijkt haar onwetend vol onschuld aan en haalt zijn schouders op: “Dat weet ik niet meer juf, die heb ik uitgeveegd.”

De valkuil

Wisbordjes inzetten is ideaal voor een snelle en functionele controle. Toch zien we dat de inzet van wisbordjes van dit doel aan het vervreemden is. Leerkrachten zetten wisbordjes steeds vaker in zoals ze ook een schrift of uitrekenpapier inzetten. Het gevolg is dat je procedures en denkwijzen niet terug kunt halen en fouten niet kunt analyseren. Het is daarom belangrijk om van te voren te bedenken welk middel je voor welk doel inzet. Had Laura de sommen tijdens de les mee laten schrijven op het uitrekenpapier en de wisbordjes alleen ingezet tijdens de controle van begrip, dan had ze nog terug kunnen halen waar Aron de fout in ging. Zet de juiste middelen dus in op de juiste momenten.

Afspraken

Heldere afspraken maken met leerlingen over het gebruik van wisbordjes is essentieel. Deze afspraken gaan niet alleen over wanneer je ze inzet, maar ook over hoe je ze omhoog houdt, hoe groot (en netjes) kinderen erop schrijven, hoe kinderen ze netjes opruimen en dat je altijd een volledige procedure/berekening wilt zien. Het lijken allemaal kleine dingen, toch zorgen al die kleine dingen er samen voor dat wisbordjes werken.