Wat kun je doen als je vermoedt dat je kind gepest wordt?

Kinderen hebben genoeg redenen om niet aan hun ouders te vertellen dat ze gepest worden. Je kunt als ouder signalen van pesten opvangen, maar hoe reageer je hier vervolgens op? En hoe kun je samen met je kind een oplossing zoeken?

Pesten komt helaas nog steeds veel voor. We weten dat kinderen die gepest worden, dit niet gemakkelijk aan ouders en/of leerkrachten vertellen. Ze zijn bang dat hun ouders te emotioneel reageren of te voortvarend de daders aanpakken. Ook willen kinderen hun ouders niet ongelukkig maken, want natuurlijk zijn ouders van slag als ze horen dat hun kind gepest wordt. Daarnaast denken kinderen vaak dat er toch niets gedaan kan worden aan het pesten. Veelal hebben ze die ervaring al en durven ze er niets meer over te zeggen. En als het gaat om cyberpesten zijn kinderen/jongeren ook bang dat ouders alles verbieden dat via social media gaat.

Genoeg redenen dus waarom je er als ouder niet zo snel achter komt dat je kind gepest wordt. Waar kun je op letten om de signalen wel op te vangen?

Je zoon of dochter:

• Spreekt niet af met anderen, neemt niemand mee naar huis en gaat ook niet naar anderen toe en/of wil niet meer naar school
• Klaagt over gebrek aan eetlust, buikpijn, hoofdpijn, bijv. voor schooltijd
• Slaapt slecht en heeft nachtmerries
• Heeft last van plotselinge gedragsveranderingen
• Is prikkelbaar en heeft wisselende stemmingen
• Kiest een ‘onlogische’ weg van en naar school
• Komt met kapotte spullen thuis
• Lijkt verdrietig, somber, angstig
• Heeft verwondingen zonder aannemelijke verklaringen
• Komt met onwaarschijnlijke verklaringen voor zijn/haar gedrag
• Weigert te vertellen hoe het op school gaat

Dit zijn signalen om verder te onderzoeken. Natuurlijk kunnen dergelijke signalen ook voortkomen uit andere problemen, maar in ieder geval is het nodig verder te kijken wat er aan de hand is.

Wat kun je doen als je dergelijke signalen opmerkt?

Praat erover met je kind. Probeer daarbij niet te emotioneel te worden, hoewel dat natuurlijk best moeilijk is. Waarschijnlijk zal je zoon of dochter eerst ontkennen, maar vraag dan door. Leg uit dat je niets zult doen zonder dat eerst met hem te bespreken en vertel dat je begrijpt hoe riskant het kan zijn als jij wel stappen onderneemt. Prijs je kind als hij heeft verteld gepest te worden en wees vooral ondersteunend.

Het is begrijpelijk dat je boos of verdrietig wordt als je kind vertelt dat hij gepest wordt. Als dat zo is, leg dan uit dat dat niet betekent dat je zomaar iets gaat doen om het pesten aan te pakken. Je kind kan er niets aan doen en ‘We gaan dit samen oplossen’. Geef daarbij aan dat jij ook wilt dat het stopt en dat jullie net zolang nadenken en zoeken totdat dat ook werkelijk gebeurt. Beloof dat je niets gaat doen zonder dat met hem te bespreken. Beloof echter niet dat je het geheim houdt, want dan kun je niets oplossen.

Samen nadenken

Zeg niet meteen wat je kind anders zou moeten doen of anders had moeten doen ‘Trek het je niet aan’, ‘Negeer hen gewoon’, ‘Sla er eens op los’, of dergelijke adviezen. Je kind heeft waarschijnlijk al van alles geprobeerd en kan zich heel machteloos voelen. Bespreek daarom dat je samen gaat nadenken over wat wel/niet zou kunnen werken.

Stap niet meteen op hoge potennaar de school of naar de ‘daders’. Bedenk eerst wat mogelijke opties kunnen zijn en wat eventuele gevolgen kunnen zijn. Bespreek dus steeds het ‘Wat als…’ scenario met je zoon of dochter.

Geef duidelijk aan dat het absoluut niet aan je kind ligt dat hij gepest wordt. Niemand heeft het recht een ander te pesten, het is nooit jouw schuld.

Niet alleen

Je kind kan dit niet alleen oplossen.  Samen kunnen jullie bedenken wat handige manieren van reageren zijn en wat je kind in welke situatie kan doen:

• Als het mogelijk is, kan je kind leren te doen alsof het pesten hem onverschillig laat (boos worden of huilen zijn vaak triggers). Leer je kind bijvoorbeeld door te lopen op een sterke manier.
• Bedenk samen of je kind situaties kan vermijden, zoals alleen achter blijven in een kleedkamer of apart te gaan staan in de gang. Kijk of hij bijvoorbeeld aan kan sluiten bij minder bedreigende kinderen.
• Kijk of je zoon/dochter vaardigheden kan leren om contact te maken. Oefen dat bijvoorbeeld in een rollenspel.
• Zoek activiteiten of clubs waarbij je kind nieuwe vrienden kan maken.
• Ga na welke manieren er zijn op het gebied van omgaan met cyberpesten:
  • Berichten niet openen
  • Bewijzen verzamelen door berichten op te slaan of screenshots te maken
  • Afzenders blokkeren
  • Service provider waarschuwen
  • Mailprogramma wijzigen
  • Last but not least: mediawijs maken Websites die hierbij kunnen helpen:   www.friendlyattac.be   –   www.pestweb.nl    –   www.mijnkindonline.nl

Contact met school

Leg contact met de school en bespreek wat zij kunnen doen. Ouders en school hebben elkaar hierin nodig. Daarnaast kun je steun van deskundigen op dit gebied krijgen. Neem hiervoor contact op met Anneke Sterenberg, GZ psycholoog en lid van het ConsultatieTeam Pesten.